Lettera-Q

print
Lettera-Q
© Copyright by
DUCATO di PIAZZA PONTIDA
24122 BERGAMO - Piazza Pontida,41
Tel.035.210276
A norma della Legge sul diritto d’autore e del Codice Civile
è vietata la riproduzione di questa pubblicazione in tutto o in parte
con qualsiasi mezzo elettronico,meccanico,fotocopie,microfilms,registrazioni o altro.
Dizionario italiano-bergamasco a cura di
CARMELO FRANCIA
EMANUELE GAMBARINI
qua- sà, (di q.)de sà,(vieni q.)vé sà,
(da quanto in q.?)de quant in sà?,
(q. e là) sà e là, ché e lé
quacchero - (protestante)bilòfer,
protestànt*
quaderletti- quadrelècc, sössiöi
quaderno- quadèren*, quintéren,
léber de scriv, (foglio) fòi, sfòi,
(libro) léber, lìber,(opuscolo)
opüscol, (quinterno) quinternèt,
quinternì,(registro) regìster
quadragesima- (v. quaresima)
quadrante- quadrànt, (bussola)
bössola, büssola
quadrare- quadrà,(non mi q.)la me
suna mia bé, (piacere)piàs, piasì,
(soddisfare)sodisfà
quadrato- quadràt, (dim.)quadratì,
(accr.)quadratù,(robusto)roböst, bir
quadratura- quadratüra
quadrello- (mattone) quadrèl,
(freccia) friza,
quadrettare- (rigare)rigà
quadrifoglio - quadrifòi*
quadrifora- (finestra) finèstra
quadriglia- quadrìglia
quadrisillabo- (quaternario)
quaternare*
quadrivio- (crocicchio) crusàl
quadro- quàder, (dim.)quadrèt,
quadretì, (descrizione) descrissiù,
(prospetto) prospèt*
  quadrone- (torcia)tórsa
quadruplicare- (moltiplicare)
moltiplicà
quadruplo- quatrèpe
quaggiù- ché, a sto mónd
quaglia- quàia,(q. giovane)
quaiàster, quaiastrù,(q. maschio)
quaiòt,(imitazione della voce
della q.)patpagà,(verso della q.)
squaquarà, squaquarada, (pernice)
pernìs
quagliere- (fischietto)squaiaröl
quaglio- (caglio) cacc
qualche- quach
qualcheduno- (v. qualcuno)
qualcosa- ergót, ergóta, quach vergót
(l’è mèi ergót che negót), (dim.)
ergotina
qualcuno- ergü, quach vergü,
(persona)persuna
quale- qual, (tale e q.) talis et qualis,
(femm.)quala, (per la q.)per la
qual
qualifica - qualìfica*, (titolo)tìtol
qualificare- qualificà,
(caratterizzare) caraterisà
Qualino(Costa Volpino) (loc.) -Qualì [i pelafìch / i ambrös de
(soprannomi)]
qualità- qualità, (della miglior q.)de
sompé,(di cattiva q.)gram,(non
essere della migliore q.)no èss
     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

© Copyright by DUCATO di PIAZZA PONTIDA
Dizionario italiano - bergamasco a cura di CARMELO FRANCIA e EMANUELE GAMBARINI
mia tat per la qual,(per accennare
il massimo della q.)no l’ ne stà sö
piö, (q. necessaria)requisìt,
(carattere) caràter, (condizione)
condissiù, (dote) dóte, dòta,
(genere) gèner,(natura) natüra,
(ragione)resù,(requisito)requisìt,
(sorta)sórt, sòrt,(specie) spéce,
sórt,(tipo)tipo*
qualora-qualura*
qualsiasi- chèl che s’ völ
qualsivoglia- chèl che te ö,
(chicchessia) chèl che s’völ, (ogni)
ògne
qualunque- qualunque, (ogni)ògne
quando- quando, quand,(q. anche)
se ach,(q. ecco)ch’è che non è,
(da q. in qua?)da quand in sà?
quanti, quante- quace, quach, quate
quantità- quantità, (grande q.)
fracada, fraco, bordèl,(cartina)
cartina*, (dose) dóse, dòsa, nömer
quantitativo- quantitatìv
quanto, quanta- quat, quanto, quant.
quata, quanta,(tutto q.)töt quant,
(q. a)per,(q. è bello!)él gna bèl!
quantunque- acassibé, assibé, con
quat
quaranta- quaranta
quarantena- quaranténa*,
(contumacia) contömacia
quarantina- quarantina
quarantino- (grano q.)quarantì
quarantore- quarant’ ure
quaresima- quarisma, (digiuno) disü,
desü
quaresimale- quarismàl,(predica)
prèdica
quaresimalista- (predicatore)
predicadùr
quartabuono- (squadra)cartabù,
cartegù
  quartale- quartàl
quartato- (grasso) grass, (grosso)
gròss,(robusto)roböst, bir,
(tarchiato)intorsàt, impientàt
quartetto- quartèt
quartiere- quartér, (caserma)
casèrma,(parte)part, parte,
(stemma) stèma, arma de faméa
quartina- quartina*, (poesia)poeséa,
(strofa)stròfa*
quartirolo- quartiröl*
quarto- quart
quartuccio- quartì
quartultimo - quartöltem*
quarzo- (cristallo di rocca) cristàl de
ròch
quasi- quase, debòt, squas, squase,
(incirca) insirca, (pressoché)
manemà, manimà
quassù- sö ché
quaterna- (al gioco del lotto)
quatèrna
quaternario- quaternare*
quatto quatto- sgòt isgòt, quacc
quacc,(nascosto) scondìt, scus,
(umile)ömel
quattordici- quatórdes
quattr’occhi- biancòt, osèla bianca,
quatr’öcc, usèle bianche
quattrini- con quìbus, (denaro)
danér, arzàm, conquibus
quattrino- ghèl, quatrì, (non avere
un becco d’un q.)no iga gna ü
quatrì, no ìghen ü che n’ dìs du, no
iga la crus d’ü quatrì, (centesimo)
sentésem, (soldo)sòldo, sóld, bóro
quattro- quàter
quella, quelle- chèla, chèle, (in q.,
subito) söbet, sö i du pé, de gul, in
d’ün vólo
quello, quelli- chèl, quèl, chèi, chi
querceto- bósch de rùer
     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

© Copyright by DUCATO di PIAZZA PONTIDA
Dizionario italiano - bergamasco a cura di CARMELO FRANCIA e EMANUELE GAMBARINI
quercia- (rovere) lùer,rùer, róer,(q.
giovane)ruerzèla
querciolo- (legna) lègna, lègna de
brüsà
querela- queréla*, (accusa) acüsa,
cüsa,(lamento)lamènt*, (protesta)
protèsta*, (richiamo)riciàm*
querelarsi- (rammaricarsi)
ramaricàs
querimonia- (lamentela) lamentéla,
(lamento)lamènt*, (querela)
queréla*
querulo- (incontentabile)
incontentàbel,(insoddisfatto)
insodisfàt*,(piangente)löcét,
pianzolét, pianzòt
quesito- (domanda) domanda,
(interrogazione)interogassiù*,
(problema)probléma*, (questione)
quistiù, (richiesta) richièsta*
questa, queste- chèsta, sta, chèste, ste
questionare- fà di resù, quistiunà,
impïàla, (altercare) rampinàs,
resiàs, (contendere) contènd,
contendì, sgarbelàs, (discutere)
discüt, (disputare) desbötà,
scombàt, scombatì, (litigare) litigà,
èss in càösa,(rissare)tacà lite
questione- quistiù, (muovere q.)
impïàla, (contesa) sgarbèl,
(discussione) discüssiù, (disputa)
dèsböta, dìsböta, (domanda)
domanda,(lite) lite,(litigio)
ràcola,(rissa)lite
questo, questi- chèst, chèsto, sto,
chès-ce, s-ce
questore- questùr*
questua- (cerca)sirca, sérca,
(elemosina) limòsina, limösna,
lemüsnì
questuare- (mendicare)sircà sö,
bàtela, indà a fà baià i cà
  questura - questüra*
questurino - questürì*
qui- ché, (q., in questo luogo)ché
issé,(q. vicino)ché dré
quiddità - (sostanza) sostansa
quiescenza- (pensione) pensiù,
(riposo)ol possà
quietanza- quitansa, (ricevuta)
risseüda, confèss,(dichiarazione)
dichiarassiù*
quietanzare - quitansà
quietare- quietà, (calmare) calmà,
padimà,(mitigare)mitigà,
(pacificare)pasentà,(placare)
placà,(riposare)possà, indà a
possà, fà öna possada,(temperare)
temprà
quiete- quéte (val piö la quéte che töt
l’ór del mónd), (calma) calma,
(pace)pace, pas, (requie)réquie,
(riposo)ol possà,(tranquillità)
tranquilità*
quietezza- savièssa
quieto- quièt, quiét, (stare q.) stà ‘n
padéma, (buono) bù, (calmo)
calmo, (q. vivere, pace)pace, pas,
(posato)posàt,(tranquillo)tranquìl
quinario- quinare*
quindici- quìndes
quinquennio - sich agn, (tempo)tép
quinta- (q. di teatro)quinta
quintale- quintàl
quintana- (giostra) giòstra
quinterno- quintéren, léber de scriv,
(dim.)quinternèt, quinternì,
(quaderno) quadèren*,(foglio) fòi,
sfòi, (risma)risma
quintessenza- (essenza)essènsa*,
(estratto) estràt,(perfezione)
perfessiù,(profumo)perföm,
pröföm,(tipo)tipo*
quintetto - quintèt*
     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

© Copyright by DUCATO di PIAZZA PONTIDA
Dizionario italiano - bergamasco a cura di CARMELO FRANCIA e EMANUELE GAMBARINI
quintiglio- (tressette in cinque)
quintìglio
Quintino- Quintì
quinto- quint
quintuplicare- moltiplicà per sich
quintuplo- sich vólte tat
quiproquo- (sbaglio)sbaglio
  quisquilia- (inezia) inéssia, futa,
fritolada, (piccolo)pìcol, pissèn
quissimile- quid sìmel
quota- quòta*, (divisione) divisiù,
(rata) rata,(spesa)spésa
quotidiano- de töcc i dé, (giornale)
giornàl